تشخیص سرطان مثانه

در این صفحه فهرستی از آزمایش‌ها، روش‌ها و اسکن‌های متداول را که پزشکان برای یافتن علت یک مشکل پزشکی استفاده می‌کنند، پیدا خواهید کرد. پزشکان از آزمایش های زیادی برای یافتن یا تشخیص سرطان مثانه استفاده می کنند. آنها همچنین آزمایشاتی را انجام می دهند تا بفهمند آیا سرطان مثانه از جایی که شروع شده است به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است یا خیر. اگر سرطان گسترش یافته باشد، متاستاز نامیده می شود. بهترین متخصص آنکولوژی و سرطان همچنین ممکن است آزمایشاتی را انجام دهند تا بفهمند کدام درمان می تواند بهترین عملکرد را داشته باشد. برای اکثر انواع سرطان، بیوپسی تنها راه مطمئنی است که پزشک می‌تواند بداند آیا ناحیه‌ای از بدن سرطان دارد یا خیر. در بیوپسی، پزشک نمونه کوچکی از بافت مثانه را برای آزمایش در آزمایشگاه برمیدارد. اگر بیوپسی امکان پذیر نباشد، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را پیشنهاد کند که به تشخیص کمک می کنند.

تشخیص سرطان مثانه چگونه است؟

آزمایش های زیادی برای تشخیص سرطان مثانه استفاده می شوند. تمام تست هایی که در اینجا توضیح داده شده است برای هر فردی استفاده نمی شود. پزشک شما ممکن است عوامل زیر را هنگام انتخاب یک آزمایش تشخیصی در نظر بگیرد:

• نوع سرطان مشکوک
• علائم و نشانه های شما
• سن و سلامت عمومی شما
• نتایج آزمایشات پزشکی قبلی

سرطان مثانه هر چه زودتر تشخیص داده شود، شانس درمان و درمان موفقیت آمیز بیشتر است. با این حال، هنوز آزمایشی که به اندازه کافی دقیق باشد برای غربالگری جمعیت عمومی از نظر سرطان مثانه وجود ندارد، بنابراین اکثر افراد پس از بروز علائم، به سرطان مثانه تشخیص داده می شوند. در نتیجه، برخی از افراد زمانی که سرطان در آن ها پیدا می شود، بیماری پیشرفته تری (در مرحله بعدی) دارند. با این حال، اغلب افراد معمولاً مبتلا به سرطان مثانه غیرتهاجمی تشخیص داده می شوند.

آزمایشات زیر ممکن است برای تشخیص و کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان مثانه مورد استفاده قرار گیرند:

آزمایش سیتولوژی ادرار

اگر پزشک شما مقداری خون در ادرار پیدا کرده باشد، می توان آزمایش سیتولوژی ادرار را تجویز کرد. سیتولوژی ادرار اغلب از یک نمونه ادرار تصادفی از ادرار طبیعی استفاده می کند تا مشخص شود آیا ادرار حاوی سلول های تومور است یا خیر. اگر بیمار تحت سیستوسکوپی قرار می گیرد (به زیر مراجعه کنید)، ممکن است یک آزمایش اضافی انجام شود که شامل شستشوی مثانه و جمع آوری مایع از طریق سیستوسکوپ یا از طریق لوله کوچک دیگری است که به مجرای ادرار وارد می شود.

 نمونه را می توان به روش های مختلفی آزمایش کرد. متداول ترین راه، نگاه کردن به سلول ها در زیر میکروسکوپ است که سیتولوژی ادرار نامیده می شود. آزمایش های ادرار دیگری با استفاده از تجزیه و تحلیل مولکولی وجود دارد که می تواند برای کمک به یافتن سرطان، معمولاً همزمان با سیتولوژی ادراری، انجام شود.

سیستوسکوپی: روش اصلی تشخیصی برای سرطان مثانه

سیستوسکوپی روش اصلی تشخیصی برای سرطان مثانه است. این روش به پزشک اجازه می دهد تا با یک لوله نازک، دارای نور و انعطاف پذیر به نام سیستوسکوپ، داخل بدن را ببیند. سیستوسکوپی انعطاف پذیر در مطب پزشک انجام می شود و نیازی به بیهوشی که دارویی است که آگاهی از درد را مسدود می کند، ندارد. این روش کوتاه می تواند رشد مثانه را تشخیص دهد و نیاز به بیوپسی یا جراحی را مشخص کند.

بیوپسی : برداشتن تومور مثانه

اگر در طول سیستوسکوپی بافت غیر طبیعی پیدا شود، پزشک بیوپسی را انجام می دهد. بیوپسی برداشتن مقدار کمی از بافت برای بررسی زیر میکروسکوپ است. این روش جراحی برداشتن تومور مثانه از طریق مجرای ادرار یا TURBT نامیده می شود. در طی TURBT، پزشک تومور و نمونه ای از عضله مثانه نزدیک تومور را برمی دارد. پزشک همچنین می تواند بر اساس نتایج سیستوسکوپی تصمیم به انجام نمونه برداری اضافی از سایر قسمت های مثانه بگیرد. 

روش دیگری که اغلب قبل از تکمیل TURBT انجام می شود EUA (معاینه تحت بیهوشی) نام دارد. در این روش، متخصص اورولوژی مثانه را ارزیابی می کند تا ببیند آیا می توان توده ای را احساس کرد یا خیر. هر نمونه بافتی که در طول TURBT برداشته می‌شود، توسط پاتولوژیست آنالیز می‌شود. پاتولوژیست پزشکی است که در تفسیر تست های آزمایشگاهی و ارزیابی سلول ها، بافت ها و اندام ها برای تشخیص بیماری تخصص دارد.

TURBT برای تشخیص سرطان مثانه و کشف نوع تومور، میزان رشد آن در لایه‌های مثانه و شناسایی هرگونه تغییرات سرطانی میکروسکوپی دیگر، به نام کارسینوم در محل (CIS) استفاده می‌شود (به مراحل و درجات مراجعه کنید). TURBT همچنین می تواند به عنوان درمانی برای یک تومور غیر تهاجمی عضلانی استفاده شود.

مشاوره ژنتیک برای تشخیص سرطان مثانه

برخی از افراد ممکن است دارای عوامل ژنتیکی باشند که خطر ابتلا به سرطان مثانه را در آنها افزایش می دهد، بنابراین صحبت با یک مشاور ژنتیک و تهیه یک سابقه پزشکی خانوادگی مفصل می تواند به شناسایی خطر بالقوه سرطان شما و افراد خانواده شما، از جمله خانواده بزرگ کمک کند.

آزمایش بیومارکر تومور مثانه

پزشک شما ممکن است تست های آزمایشگاهی را بر روی نمونه تومور برای شناسایی ژن‌ها، پروتئین‌ها و سایر عوامل منحصر به فرد تومور توصیه کند. این ممکن است آزمایش مولکولی تومور نیز نامیده شود. نتایج این آزمایشات می تواند به تعیین گزینه های درمانی شما کمک کند، به خصوص اگر سرطان گسترش یافته باشد. آزمایش‌های تصویربرداری زیر ممکن است برای کشف گسترش سرطان مثانه و کمک به مرحله‌بندی استفاده شوند. تست های تصویربرداری تصاویری از داخل بدن را نشان می دهند.

سی تی اسکن مثانه

سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلف از داخل بدن عکس می گیرد. یک کامپیوتر این تصاویر را در یک تصویر سه بعدی با جزئیات ترکیب می کند که ناهنجاری ها یا تومورها را نشان می دهد. سی تی اسکن می تواند برای اندازه گیری اندازه تومور و شناسایی غدد لنفاوی بزرگ شده که ممکن است نشان دهنده گسترش سرطان باشد استفاده شود.

 گاهی اوقات یک رنگ مخصوص به نام ماده کنتراست قبل از اسکن به بیمار داده می شود تا جزئیات بهتری بر روی تصویر ارائه شود. این رنگ را می توان در ورید بیمار تزریق کرد (داخل وریدی) یا به صورت مایع خوراکی به بیمار داد. قبل از انجام این آزمایش، بیماران باید به کارکنانی که این آزمایش را انجام می دهند، بگویند که آیا به ید یا سایر مواد حاجب حساسیت دارند یا خیر. رنگ کنتراست داخل وریدی که در سی تی اسکن استفاده می شود می تواند باعث مشکلات کلیوی شود، بنابراین بیماران با هر نوع مشکل کلیوی باید قبل از انجام اسکن به کارکنان اطلاع دهند.

MRI برای تشخیص سرطان مثانه

این روش، از میدان های مغناطیسی و نه اشعه ایکس برای تولید تصاویر دقیق از بدن استفاده می کند. MRI می تواند برای اندازه گیری اندازه تومور و شناسایی غدد لنفاوی بزرگ شده که می تواند نشان دهنده گسترش سرطان باشد استفاده شود. یک رنگ مخصوص به نام ماده کنتراست قبل از اسکن به بیمار داده می شود تا تصویر واضح تری ایجاد شود. این رنگ با رنگی که برای سی تی اسکن داده می شود متفاوت است (به بالا مراجعه کنید) و می توان آن را به ورید بیمار تزریق کرد.

اسکن استخوان برای تشخیص سرطان مثانه

اسکن استخوان از یک ردیاب رادیواکتیو برای مشاهده داخل استخوان ها استفاده می کند. میزان تشعشع در ردیاب بسیار کم است و مضر نیست. ردیاب به ورید بیمار تزریق می شود. در نواحی استخوان جمع می شود و توسط دوربین مخصوص تشخیص داده می شود. استخوان سالم برای دوربین سبک‌تر به نظر می‌رسد و نواحی آسیب‌دیده، مانند مواردی که در اثر سرطان ایجاد شده‌اند، در تصویر برجسته‌تر می‌شوند. در صورت وجود علائم خاص یا یافته های آزمایشگاهی خاص، ممکن است اسکن استخوان توصیه شود.

توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) یا اسکن PET-CT

اسکن PET معمولاً با یک سی تی اسکن (به بالا مراجعه کنید) ترکیب می شود که اسکن PET-CT نامیده می شود. با این حال، ممکن است بشنوید که پزشک شما به این روش فقط به عنوان اسکن PET اشاره می کند. اسکن PET راهی برای ایجاد تصاویری از اندام ها و بافت های داخل بدن است. مقدار کمی از یک ماده رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می شود. این ماده توسط سلول هایی جذب می شود که بیشترین انرژی را مصرف می کنند. از آنجایی که سرطان تمایل به استفاده فعال از انرژی دارد، ماده رادیواکتیو بیشتری را جذب می کند.

 با این حال، میزان تشعشعات موجود در این ماده بسیار کمتر از حدی است که مضر باشد. سپس یک اسکنر این ماده را شناسایی می کند تا تصاویری از داخل بدن تولید کند. تحقیقات در حال انجام نشان می دهد که در شرایط خاص، اسکن PET احتمالاً از سی تی اسکن یا ام آر آی به تنهایی در یافتن سرطان مثانه ای که گسترش یافته است بهتر می باشد. با این وجود ، اسکن PET تصویربرداری استاندارد برای سرطان مثانه در نظر گرفته نمی شود و معمولا برای این بیماری استفاده نمی شود.

سونوگرافی سرطان مثانه

سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندام های داخلی استفاده می کند. این روش می تواند به تشخیص انسداد کلیه ها یا حالب کمک کند. این آزمایش به هیچ نوع ماده حاجبی نیاز ندارد. پس از انجام آزمایشات تشخیصی، پزشک نتایج را با شما بررسی خواهد کرد. اگر تشخیص سرطان باشد، این نتایج همچنین به پزشک در توصیف سرطان کمک می کنند. به این مرحله بندی و درجه بندی می گویند.

بخش بعدی این راهنما مراحل و درجات است. این بخش سیستم‌هایی را که پزشکان برای توصیف وسعت بیماری و نحوه مشاهده سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ استفاده می‌کنند، توضیح می‌دهد.

منبع : هیئت تحریریه Cancer.Net، 12/2021